IAGS: اگر طرح احمدی‌نژاد اجرایی شود قطعا ایران در برابر تحریم‌ها مقاوم است
به گزارش نکات پرس به نقل از عیارآنلاین، افزایش شدید میزان مصرف بنزین در کشور در نیمه دوم دهه ۷۰ و نیمه اول دهه ۸۰ و عدم برنامه‌ریزی برای بهره‌برداری از پالایشگاه جدید برای افزایش تولید این فرآورده موجب شده بود که میزان تولید بنزین در کشور جوابگوی مصرف داخلی نبوده و میزان واردات بنزین در این سال‌ها به طرز نگران کننده‌ای افزایش یافته باشد.
وابستگی شدید اقتصادی کشور به واردات بنزین به گونه‌ای بود که هم بخش قابل توجه‌ای از درآمدهای ارزی حاصله از صادرات نفت برای واردات این فرآورده نفتی استفاده می‌شد (حدود ۶ میلیارد دلار در سال ۱۳۸۵) و هم دشمنان نظام و انقلاب نسبت به استفاده از این نقطه ضعف برای اخلال در زندگی مردم و ضربه زدن به نظام؛ طمع پیدا کرده بودند و زمزمه‌های تحریم فروش بنزین از سوی غرب (آمریکا) شنیده می‌شد.
با توجه به همین موضوع، اجرای طرح سهمیه‌بندی بنزین در دستور کار وزارت نفت قرار گرفت و مقدمات اجرای آن از سال ۱۳۸۲ به مرور فراهم گردید و نهایتا با تلاش زیاد دولت نهم و حمایت مناسب مجلس هفتم، این طرح از تیر ۱۳۸۶ اجرایی شد. یکی از عوامل مهم اجرای موفق طرح سهمیه‌بندی بنزین و تحقق هدف اصلی آن (کاهش و کنترل میزان مصرف بنزین در کشور)، توسعه مناسب صنعت CNG همزمان با اجرای این طرح بود. توسعه قابل توجه استفاده از CNG به عنوان سوخت جایگزین موجب شد هم نیاز مردم به سوخت برای خودروها تامین گردد و هم محدودیت‌های ناشی از سهمیه‌بندی بنزین تا حدود زیادی توسط مردم احساس نشود.
مرکز بررسی امنیت جهانی آمریکا (Institute for the Analysis of Global Security) در دسامبر ۲۰۰۶ (دی ماه ۱۳۸۵) گزارشی را درباره طرح‌های ایران برای شکست تحریم‌های احتمالی غرب در زمینه بنزین با عنوان «انقلاب گاز (بنزین) احمدی نژاد- طرحی برای شکست تحریم‌های اقتصادی» منتشر کرد و به بررسی ابعاد مختلف طرح‌های ایران برای کاهش واردات بنزین و تاثیرات آن در شکست تحریم های اقتصادی امریکا علیه ایران پرداخت. هرچند تاکید اصلی این گزارش بر جنبه‌های مختلف برنامه‌های کشورمان برای استفاده از سوخت جایگزین (CNG) بوده است و از همین جهت هم تیتر «انقلاب گازی» برای آن انتخاب شده است ولی بازخوانی بخش‌های مقدماتی و نتیجه‌گیری آن که به بررسی کلی جذابیت موضوع تحریم بنزین ایران توسط غرب پرداخته و بر اهمیت حرکت آمریکا به سمت امنیت انرژی (مانند ایران) می‌پردازد، مفید و قابل تامل است.
آشنایی با تهیه کنندگان گزارش
IAGS یک مرکز مطالعاتی غیر انتفاعی است که بر موضوع امنیت انرژی تمرکز دارد و بنا به موارد ارجاعی از کنگره، اقدام به انجام پژوهش‌های مورد نظر می‌کند. این سازمان آموزشی عمومی در پی ترویج آگاهی عمومی نسبت به تاثیر بالای استقلال انرژی بر اقتصاد و امنیت و ارائه راه حل‌های سیاسی و فنی برای حرکت به سمت آغاز استقلال انرژی برای افزایش صلح و کامیابی در جهان است. مدیران و مشاوران این موسسه از مشاوران ارشد کنگره و دولت ایالات متحده در حوزه‌های مرتبط با انرژی و امنیت جهانی هستند. در سابقهٔ برخی از آن‌ها، مشاورت عالی کابینه در بخش‌های وزارت دفاع، انرژی و امور خارجه و همچنین مشاورت پروژه‌های مهمی همچون خط لوله باکو- تفلیس- جیهان به چشم می‌خورد. خانم دکتر آن کورین (Anne Korin) (1) و آقای دکتر گال لوفت (Gal Luft) (2) از مدیران اصلی وقت این مرکز بودند و گزارش مذکور توسط آن‌ها تهیه شده بود (۳).
بخش‌هایی از متن گزارش
طرح ایران برای براندازی و واژگون‌سازی تحریم‌های آمریکا
در حالی که ایران در دنبال کردن فعالیت غنی‌سازی اورانیوم
مصمم است تا تبدیل به یک قدرت هسته‌ای شود، صدای تحریم‌های شورای امنیت
سازمان ملل در مقابل تهران بلندتر از همیشه است. پیشنهاد
دهندگان تحریم‌ها، آسیب‌پذیری استراتژیک ایران را نشانه رفته‌اند که عبارت
است از: کسری ظرفیت پالایشگاهی برای تامین نیاز داخلی به بنزین و دیگر
محصولات نفتی پالایشی ضروری. افزایش جمعیت از سال ۱۹۸۰ میلادی
(۱۳۵۹ شمسی) تا کنون، از ۴۰ به ۶۸ میلیون نفر، مصرف بنزین در ایران را
سالانه نزدیک ۱۳٪ در طول ۵ سال اخیر افزایش داده است. در نتیجه این کشور
بیش از ظرفیت تولید پالایشگاه‌هایش، بنزین مصرف می‌کند. تولید بنزین به
میزان نزدیک به ۱۰/۵ میلیون گالن در هر روز، در مقایسه با تقاضای روزانه
۱۸/۵ میلیون گالن که منجر به واردات ۴۳٪ بنزین مصرفی شده است، ایران را به
دومین وارد کننده بزرگ بنزین در جهان تبدیل کرده است. تحریم
همه جانبه‌ای که برای واردات بنزین در دست مطالعه است، می‌تواند شدیدا
اقتصاد ایران را زمین‌گیر و فلج کند. بدون سوخت وارداتی برای حمل و نقل،
این کشور ثروتمند نفتی که دومین تولید کننده نفت اوپک است، قادر نخواهد بود
تا ناوگان وسایل نقلیه‌اش را به حرکت اندازد و آشوب اجتماعی به زودی
می‌تواند فوران کند و به سرعت رژیم افراطی جمهوری اسلامی را تضعیف کرده و
رو
به زوال برد.
محمود احمدی‌نژاد رئیس جمهور ایران، کاملا از پاشنه آشیل کشورش آگاه است و
برای کاهش وابستگی‌های کشورش به بنزین وارداتی ازطریق یک استراتژی در سه
محور، فعالیت‌هایی را در دست اجرا دارد؛ این سه محور عبارتند از:
۱- توسعه مؤثر ظرفیت پالایشگاهی ایران؛ درحالیکه هیچ پالایشگاهی در دهه‌های اخیر در ایالات متحده ساخته نشده است که منجربه رشد پیش‌بینی شده تقاضا برای واردات بنزین از پالایشگاه‌های خارجی از ۱۰٪ مصرف امروز به ۳۰٪ در ۱۵سال آینده خواهد شد، زیرساخت‌های پالایشگاهی ایران یکی از سریعترین برنامه‌های توسعه در جهان را دنبال می‌کنند که شامل ساخت یک پالایشگاه باظرفیت ۲۲۵ هزار بشکه در روز در چابهار و یک پالایشگاه با ظرفیت ۱۱۵ هزار بشکه در روز در جزیره قشم می‌شود.
۲- تامین واردات بنزین از کشورهای دوست و هم‌پیمان؛ ایران امیدوار است که واردات محصولات پالایشگاهی را از ونزوئلا قطعی کند که این گزینه در دیدار رئیس جمهور ونزوئلا هوگوچاوز از تهران در ماه جولای مطرح شد.
۳- کاهش مصرف بنزین از طریق سهمیه‌بندی، کنترل‌های قیمتی و تغییر وضعیت به سمت محصولات غیر نفتی.
احمدی‌نژاد در یکی از مصاحبه‌های اخیر خود با شبکه خبر ایران، طرح خود برای استقلال انرژی را افشا کرد. او تایید کرد که ایران برای کاهش تاثیرات بنزین، با یک برنامهٔ فشرده به دنبال تغییر سوخت خودروها برای حرکت با سوخت گاز طبیعی است.
استنباط‌هایی برای ایالات متحده
برای ایران، دلیل این طرح، اساسا استراتژیک است. با گازسوز
شدن اکثر خودروهای ایران، ظرفیت پالایشگاه‌های ایران برای تولید سهم بزرگی
از محصولات نفتی غیر از بنزین مثل سوخت جت آزاد خواهد شد که با انجام
تحریم‌های بین‌المللی، نیروی هوایی و خطوط هوایی تجاری ایران را مصون نگه
می‌دارد و همچنین سوخت نفت گاز برای حفظ قدرت ماشین آلات ارتش، نیروی
دریایی و
کارخانجات ایران ذخیره می‌شود. ایران در یک تلاش موازی برای کاهش وابستگی
به بنزین وارداتی، برای گسترش ظرفیت‌های پالایشگاهی‌اش در حال کار جدی است.
اگر طرح احمدی‌نژاد برای «استقلال انرژی» اجرایی شود، ایران می‌تواند در طول ۵ سال قطعا در برابر تحریم‌های بین‌المللی مقاوم شود. این دیدگاه، عقیده محکم احمدی‌نژاد را افشا می‌کند که اختلاف با غرب و جاه‌طلبی (بلند همتی) هسته‌ای او اجتناب‌ناپذیر است و اینکه ابقای رژیم‌اش به توانایی او برای آماده ساختن ملتش برای یک دورهٔ حمایتی تحت تحریم‌های بین‌المللی بستگی دارد.
انقلاب احمدی‌نژاد در زمینهٔ گاز علامت واضحی است که ایران در حال آماده‌سازی خود برای امکان جنگ است و اینکه در حال توسعهٔ یک استراتژی جنگی اقتصادی جامع برای تکمیل ابتکار نظامی و دیپلماسی‌اش است. این استراتژی که از سوی غرب مغفول مانده است، نه فقط در برگیرنده تاکتیک‌های دفاعی همچون تامین انرژی در داخل است بلکه شامل تاکتیک‌های تهاجمی نیز می‌شود. که نمونه آن، ابتکار عمل اخیر برای تضعیف دلار آمریکا با ابداع یک بورس نفتی است که نفت را با یورو معامله خواهد کرد.
گزینه‌هایی برای ایالات متحده
تدبیر کردن برای یک استراتژی نزاع اقتصادی متقابل
ایالات
متحده باید شروع به پاسخ به استراتژی نزاع اقتصادی
ایران بطور متقابل کند. با گذشت بیش از ۵ سال از زمان مقابله جهانی بر علیه
تروریسم، ایالات متحده هنوز هیچ استراتژی جامع نزاع اقتصادی برای درگیر
شدن با کشورهای اصلی ثروتمند نفتی ندارد. یک استراتژی نزاع اقتصادی موثر،
بیشتر از تحریم‌ها موثر است. این استراتژی شامل استفاده از سیاست‌های داخلی
و
بین‌المللی ابداعی در زمینهٔ انرژی، ابزارهای مالی، اهرم‌های تجاری و
فناوری‌های پیشرفته است. تمامی این موارد در صورتی که هماهنگ به کار گرفته
شوند باعث پیشبرد هدف استراتژیک شکستن پشتوانهٔ اقتصادی کشورهای چموش
می‌شوند. یکی از بنیان‌های فکری این استراتژی، باید بر مبنای کاهش وابستگی
آمریکا به نفت خارجی و قابلیت آن در ایجاد شکست باشد. در
حالی که ایران در حال برداشتن گام‌های معنی دار برای کاهش آسیب پذیری
استراتژیک است، ایالات متحده از حیث امنیت انرژی دقیقا در حال عمل کردن بر
خلاف این مورد است. ایالات متحده بیش از ۶۰٪ نفت خود را وارد می‌کند و سهم
در حال رشدی از وارداتش را از کشورهایی انجام می‌دهد که مخالف آمریکا و
سیاست‌هایش می‌باشند. با برداشتن گا‌م‌هایی برای حداقل کردن ریسک شکست تامین
نفت، ایالات متحده برای اجرای اهداف سیاست خارجی‌اش آزاد می‌شود؛ که یکی از
این اهداف، استفاده از اقدامات تنبیهی و مجازات‌ها بر علیه ایران، بدون
تحمل تاثیر زیان آور روی اقتصاد خود است.
(۱) خانم آن کورین از مدیران موسسه IAGS و ویراستار نشریه امنیت انرژی است. او همچنین مدیر مرکز اتحاد برای آمریکای آزاد است که یک اتحادیه امنیت ملی ، زیست محیطی، کارگری و گروه های مذهبی است که راهکار های کاهش وابستگی آمریکا به نفت خارجی را ترویج می دهد. کورین بر روی موضوعاتی همچون مخاطرات تامین انرژی، اوپک، آفریقا، تروریسم دریایی، امنیت انرژی ، استراتژی های انرژی و نوآوریهای تکنولوژیکی متمرکز شده است. وی بطور متناوب در رسانه ها ظاهر می شود و مقالاتی برای نشریاتی چون Foreign Affairs، The American Interest ، Commentary Magazine و The Journal of International Security Affairs نوشته است. او بطور متناوب در کنگره حاضر می شود و اعضای کنگره از مشورت های او استفاده می کنند. وی دارای مدرک مهندسی در علوم رایانه از دانشگاه جان هاپکینز و در حال تحصیل برای دکترا در دانشگاه استنفورد است.
(۲) گال لوفت مدیر اجرایی موسسه IAGS است و از مدیران مرکز اتحاد برای آمریکای آزاداست. او متخصص استراتژی، جغرافیای سیاسی، تروریسم خاور میانه و امنیت انرژی بوده و مجله news week به وی لقب «حامی مستقل و خستگی ناپذیر امنیت انرژی» داده است. دکتر لوفت تعداد زیادی از مطالعات و مقالات خود در مورد امنیت و انرژی را در بسیاری از روزنامه ها و نشریه ها همچون Foreign Affairs ، The American Interest ، Commentary Magazine ، Middle East Quarterly ، LA Times ، The Washington Post و Wall Street Journal منتشر کرده است. او به طور متناوب در رسانه ها ظاهر می شود و به مراکز مطالعاتی گوناگون و سازمان های خبری در سرتاسر جهان نیز مشاوره می دهد. دکتر لوفت قبل از کمیته های کنگره آمریکا، کمیته های دیگری را نیز تجربه کرده است از جمله: روابط خارجی سنا، روابط بین الملل و کمیسیون تجدید نظر در اقتصاد و امنیت آمریکا – چین. او عضو هیات مدیره مرکز دفاع انرژی و عضو جامعه رهبران صنعت (Society of Industry Leaders) ، کمیته خطر جاری (The committee on the present danger) و دیگر گروه های غیر انتفاعی است. او حائز مدارکی در روابط خارجی، اقتصاد بین الملل، مطالعات خاور میانه و مطالعات استراتژیک است و مدرک دکترای خود را در مطالعات استراتژیک از مدرسه مطالعات پیشرفته بین المللی(SAIS) Paul H. Nitze از دانشگاه جان هاپکینز اخذ نموده است.
(۳) لازم به ذکر است که از آنجایی که این گزارش به موضوع بنزین می پرداخت، در برخی از رسانه های داخلی با تیتر «انقلاب بنزین احمدی نژاد» منتشر شد. ترجمه متن کامل این گزارش، همزمان با اجرای طرح سهمیه بندی بنزین توسط خبرگزاری فارس و پایگاه اینترنتی ستاد مدیریت حمل و نقل و سوخت کشور منتشر شده بود.
دولت حق (دولت سابق)